Η 11η Μαΐου θεσπίστηκε από τον Σύλλογο Επιστημόνων Λογοπαθολόγων, Λογοθεραπευτών Ελλάδος (ΣΕΛΛΕ) ως η Πανελλαδική Ημέρα Λογοθεραπείας και εορτάζεται φέτος για πρώτη φορά με ημερίδες ενημέρωσης στην Αθήνα και άλλες πόλεις ανά την Ελλάδα.

Με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα Λογοθεραπείας, στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται ο ορισμός της επιστήμης αυτής και στοιχεία για το επάγγελμα του λογοθεραπευτή.

Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τις διαταραχές λόγου, φωνής ομιλίας και μάσησης – κατάποσης σε παιδιά και ενήλικες, όποια κι αν είναι η αιτία αυτών των διαταραχών: νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική. Αποσκοπεί στην ανάπτυξη της εξωλεκτικής και λεκτικής επικοινωνίας, την καθαριότητα της ομιλίας και της φωνής και στην παραγωγή λόγου των βαρήκοων.

Στάδια φυσιολογικής εξελικτικής ανάπτυξης του λόγου

Έως 12 μηνών:

• Το μωρό αντιδρά στους ήχους
• Κάνει βλεμματική επαφή.
• Αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του.
• Χαμογελά όταν του μιλάτε.
• Ανταποκρίνεται στο όνομά του.
• Γυρίζει το κεφάλι του προς την πηγή των ήχων.
• Διαθέτει κάποιο βασικό λεξιλόγιο.
  
  

Έως 2 χρονών: 

• Το λεξιλόγιό του διαθέτει 20-50 λέξεις.
• Υπακούει σε απλές εντολές.
• Χρησιμοποιεί δύο λέξεις για να σχηματίσει φράσεις.
• Χρησιμοποιεί συμβολικά διάφορα παιχνίδια (π.χ τάισμα μωρού κ.α).
  
  

Έως 3 χρονών:

• Απαντάει σε ερωτήσεις.
• Κάνει απλές προτάσεις.
• Μπορεί να παρακολουθήσει ένα διάλογο.
• Του αρέσουν τα παραμύθια και τα παρακολουθεί με ευκολία.
• Κάνει ερωτήσεις.
   

Έως 4 χρονών:

• Απαντάει σε όλα τα είδη ερωτήσεων.
• Γίνεται κατανοητό και από ανθρώπους που δεν γνωρίζει.
• Η ομιλία του πλησιάζει περισσότερο σε αυτή των ενηλίκων όσον αφορά τη γραμματική και το συντακτικό.
• Διηγείται τις εμπειρίες του.

Είναι γεγονός ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό και γι’ αυτό μπορεί να υπάρξει κάποια διακύμανση σχετικά με το χρόνο που κατακτά κάποια δεξιότητα, ωστόσο ο μέσος όρος σημαίνει κάτι και ειδικά αν έχει περάσει εξάμηνο και το παιδί δεν παρουσιάζει πρόοδο, τότε θα πρέπει να υπάρξει προβληματισμός. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά την ενότητα αυτή στο άρθρο «ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ».

Διαταραχές λόγου

Φαινομενολογικά θα μπορούσαμε να έχουμε την παρακάτω ταξινόμηση των διαταραχών του λόγου:

• Διαταραχές άρθρωσης (δυσαρθρίες, δυσλαλίες)
• Διαταραχές ρυθμού της ομιλίας (λογονευρώσεις, ταχυλαλίες, βραδυλαλίες, τραυλισμός)
• Μερικές ή ολικές διαταραχές προφορικής έκφρασης (κωφαλαλία, αλαλία, υστερική αλαλία)
• Φωνητικές ανωμαλίες (αφωνία, δυσφωνίες, ρινολαλίες)
• Ανωμαλίες κατανόησης και έκφρασης (αφασίες, νευρολογικές διαταραχές, εγκεφαλικές κακώσεις)
• Γραμματικές/συντακτικές ανωμαλίες
• Διαταραχές γραφής/ανάγνωσης
• Μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσορθρογραφία, δυσαριθμησία, σύνδρομο ελλειματικής προσοχής- υπερκινητικότητα)

 Η διάγνωση των διαταραχών λόγου πρέπει να γίνεται έγκαιρα, μόλις οι γονείς αντιληφθούν ότι κάτι ίσως δεν πάει καλά και πρέπει να ζητήσουν τη συμβουλή του ειδικού.

Οι περισσότερες δυσκολίες γίνονται εμφανείς κυρίως έως το 4^ο έτος. Σε περίπτωση όμως που διαπιστώσουμε πως κάτι μας ανησυχεί καλό θα ήταν να ζητήσουμε τη συμβουλή του ειδικού. Εξάλλου η πρόληψη είναι καλύτερη της θεραπείας.

Θα μπορούσατε να ζητήσετε τη συμβουλή του λογοθεραπευτή αν:

• Μπερδεύει τους ήχους σε μία λέξη

• Αδυνατεί να μιμηθεί συγκεκριμένους ήχους ή ομάδες ήχων

• Παραλείπει ήχους ή/και συλλαβές από τις λέξεις

• Δυσκολεύεται να καταλάβει αυτά που του λένε

• Δυσκολεύεται να βάζει λέξεις μαζί και να σχηματίζει προτάσεις

• Δυσκολεύεται να βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις που χρειάζεται για να εκφραστεί και να συντάξει σωστά τις προτάσεις του

• Δυσκολεύεται να παίρνει μέρος σε μία συζήτηση

• Δυσκολεύεται στη διήγηση απλών και πρόσφατων γεγονότων
  
  

Ο Λογοθεραπευτής μέσα από συγκεκριμένες δοκιμασίες αξιολογεί και ενισχύει δεξιότητες, ενώ παράλληλα ενημερώνει και προσπαθεί να αποτρέψει την επιδείνωση των δυσλειτουργιών που επιφέρουν οι παθήσεις που εκδηλώνονται.

Ο Λογοθεραπευτής προσφέρει τις υπηρεσίες του σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων.

Νήπια και παιδιά

• Νήπια με τραυματισμούς κατά τη γέννηση

• Παιδιά με:
• Γενετικά σύνδρομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγου
• Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα
• Αυτισμό
• Αναπτυξιακή καθυστέρηση
• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
• Απώλεια ακοής
• Κρανιοεγκεφαλικές ανωμαλίες
• Καθυστέρηση λόγου
• Γλωσσική εξελικτική διαταραχή
• Παιδιατρικούς τραυματισμούς στο κεφάλι
  
  

Παιδιά και ενήλικες

• Τραυματισμοί στο κεφάλι

• Εγκεφαλική παράλυση 

• Απώλεια ακοής και βαρηκοία

• Μαθησιακές Δυσκολίες

• Σωματική Αναπηρία

• Διαταραχές του Λόγου

• Τραυλισμός

• Διαταραχές της φωνής

Ενήλικες

• Ενήλικες με ήπια, μέτρια ή βαριά μορφή των διαταραχών πρόσληψης τροφής και των διαταραχών κατάποσης

• Ενήλικες που αντιμετωπίζουν σε ήπια, μέτρια ή βαριά μορφή δυσκολίες στην επικοινωνία εξαιτίας:

o  Χτυπήματος

o  Προοδευτικών νευρολογικών παθήσεων (όπως Αλτσχάιμερ, Άνοια, νόσος Hutington, Πάρκινσον, πολλαπλή σκλήρυνση)

o  Ψυχικής υγείας 

o  Καρκίνου στο κεφάλι, στο λαιμό.

Μη διστάσετε να ζητήσετε τη γνώμη ενός λογοθεραπευτή, αν κάτι σας απασχολεί σχετικά με το λόγο του παιδιού σας!