Συμβουλές για γονείς

ΑΥΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

autism

 

Η Αυτιστική Διαταραχή ή αυτισμός αποτελεί σοβαρή μορφή Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών και έχει χαρακτηριστεί ως διαταραχή «φάσματος» που σημαίνει ότι η κλινική εικόνα του αυτισμού δεν είναι ομοιογενής, αλλά κυμαίνεται από ηπιότερες μορφές (με ελάχιστα και σε ήπια μορφή αυτιστικά στοιχεία και φυσιολογική νοημοσύνη) μέχρι βαρύτερες μορφές (με πολλαπλά αυτιστικά στοιχεία συνοδευόμενα από βαριά νοητική καθυστέρηση).

Τη συμπτωματολογία του αυτισμού μπορούμε να τη διακρίνουμε σε «ελλείψεις» και «πλεονασμούς» της συμπεριφοράς. Οι ελλείψεις αφορούν στους βασικότερους τομείς της ανάπτυξης, όπως:

 

Προσοχή

  • Αποφυγή βλεμματικής επαφής
  • Διάσπαση προσοχής
  • Ελάχιστη ή υπερβολική ενασχόληση με ορισμένα αντικείμενα
  • Εκδήλωση ανησυχίας
     

Προφορικός Λόγος

  • Ηχολαλία
  • Ακατάληπτη άρθρωση
  • Ακατάλληλοι κυματισμοί της φωνής
  • Ακατάλληλη ένταση φωνής
  • Ασυνάρτητος λόγος
  • Επαναληπτικός λόγος

Κοινωνικές Συναισθηματικές Εκδηλώσεις

  • Αποφυγή ή άρνηση σωματικής επαφής
  • Αποφυγή ή άρνηση κοινωνικής επαφής/ επικοινωνίας
  • Έλλειψη ενδιαφέροντος για συνομηλίκους
  • Έλλειψη γενικά ενδιαφέροντος για τους ανθρώπους
  • Έλλειψη πρωτοβουλίας και ανταπόκρισης σε κοινωνικές συναλλαγές
  • Απάθεια σε ερεθίσματα που προκαλούν φόβο
  • Υπερβολική αντίδραση φόβου σε ερεθίσματα που συνήθως δεν προκαλούν φοβική αντίδραση
  • Απάθεια ή υπερβολική αντίδραση στον αποχωρισμό από τη μητέρα
  • Απαθείς ή ανάρμοστες με το περιβάλλον συναισθηματικές εκφράσεις
  • Έλλειψη ενσυναίσθησης


Παιχνίδι

  • Ιδιόρρυθμη χρήση παιχνιδιών
  • Αποχή από συμβολικό ή αναπαραστατικό παιχνίδι
  • Αποχή από δυαδικό ή ομαδικό παιχνίδι με συνομήλικους
  • Υπερβολική προσκόλληση σε ορισμένα παιχνίδια
  • Ενδιαφέρον για πολύ περιορισμένο αριθμό παιχνιδιών

 

Αισθητηριακή Επεξεργασία

  • Ιδιόρρυθμη επεξεργασία οπτικών ερεθισμάτων (π.χ. απλανές βλέμμα)
  • Αδιαφορία ή υπερβολική αντίδραση σε ακουστικά ερεθίσματα (π.χ. δεν αντιδρά σε δυνατό κρότο, ενώ κλείνει τα αυτιά του στο άκουσμα της ηλεκτρικής σκούπας)
  • Αδιαφορία ή υπερβολική αντίδραση σε απτικά ερεθίσματα (π.χ. μένει απαθές σε πρόκληση πόνου, ενώ δεν ανέχεται το χάδι)
  • Υπερευαισθησία σε ορισμένες γεύσεις και οσμές

 

Επιλεκτική Προσοχή σε Ορισμένα Χαρακτηριστικά των Ερεθισμάτων του Περιβάλλοντος ή Υπερεπιλεκτικότητα (Overselectivity)

 Έχει την τάση να εστιάζει την προσοχή σε μεμονωμένα χαρακτηριστικά των ερεθισμάτων του περιβάλλοντος, όπως στο χρώμα ή στο σχήμα, με αποτέλεσμα να τα επεξεργάζεται αποσπασματικά και όχι σφαιρικά. Η αποσπασματική ή υπερεπιλεκτική αυτή επεξεργασία επιτείνει τη δυσκολία που έχει το άτομο με αυτισμό να διακρίνει και να αναγνωρίζει αντικείμενα ή σύμβολα και να γενικεύει τις δεξιότητές του με καινούρια ερεθίσματα και σε καινούριες συνθήκες. Για παράδειγμα, αν έχει μάθει να ονομάζει το πρόσωπο που απεικονίζει κάποια φωτογραφία, δεν το αναγνωρίζει παρά μόνο από τη συγκεκριμένη φωτογραφία. Δεν αντιλαμβάνεται ότι το πρόσωπο που απεικονίζεται σε διαφορετικές φωτογραφίες είναι το ίδιο. Αυτή η δυσκολία οφείλεται στην αποσπασματική παρατήρηση κάποιου στοιχείου ή στοιχείων της φωτογραφίας, όπως τα ρούχα του απεικονιζόμενου ή το τοπίο, αντί της σφαιρικής παρατήρησης όλων των χαρακτηριστικών του προσώπου που αποτελεί το κύριο ερέθισμα για την αναγνώριση ανθρώπων.

 

Γνωστικές Λειτουργίες

  • Νοητική καθυστέρηση
  • Ασταθής μάθηση
  • Αναπτυξιακά χάσματα στους γνωσιακούς τομείς
  • Μαθησιακή παλινδρόμηση

 

Οι «πλεονασμοί» στη συμπεριφορά των ατόμων με αυτισμό σχετίζονται κυρίως με δυσπροσάρμοστες και στερεοτυπικές αντιδράσεις και μπορούν να ταξινομηθούν στις παρακάτω κατηγορίες:

Διασπαστική Συμπεριφορά

  • Κρίσεις θυμού
  • Ανυπακοή
  • Επιθετικότητα
  • Αυτοτραυματισμοί

 

Στερεοτυπικές Αντιδράσεις

  • Σε οπτικά ερεθίσματα (π.χ. οπτική παρακολούθηση με μισόκλειστα μάτια, παρακολούθηση αντικειμένων κρατώντας και στρίβοντας τα σαν τη σβούρα)
  • Στην ομιλία (π.χ. ασυνάρτητοι ήχοι ή φράσεις κατ’ εξακολούθηση)
  • Στην οσμή (π.χ. μυρίζει επίμονα τα αντικείμενα ή τους ανθρώπους)
  • Στη γεύση (π.χ. κρατά τροφές στο στόμα για πολλή ώρα)
  • Στην αφή (π.χ. τρίβει τα δάχτυλα μεταξύ τους)
  • Στην κίνηση (π.χ. κουνάει τα δάχτυλα, τα χέρια ή τα πόδια του για πολλή ώρα)
  • Τελετουργίες (π.χ. τοποθετεί αντικείμενα σε ευθεία γραμμή)

Ιδιαίτερες Ικανότητες

  • Εξαιρετική ικανότητα απομνημόνευσης και παπαγαλίας
  • Υψηλή αριθμητική ικανότητα
  • Υπερλεξία
  • Επιδεξιότητα σε παζλ και σε παιχνίδια με περίπλοκους μηχανισμούς


Βιβλιογραφία:

Αγγελική Γενά (2002). Αυτισμός και Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές.

 

Αργυρώ Καραμπά
Επιστημονικά Υπεύθυνη του Πρότυπου Διαγνωστικού και Θεραπευτικού Κέντρου Αναπτυξιακής Παιδιατρικής "Γράφω Φωνήματα" - Συγγραφέας

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ

σχιστιες

Σκοπός της ορθοδοντικής θεραπείας είναι να αποκαταστήσει τις διαταραχές της σύγκλεισης και να αποδώσει στο στόμα αφενός τη μέγιστη λειτουργικότητα του κι αφετέρου την ιδανική αισθητική εκδοχή του. 

Με τον όρο σύγκλειση εννοούμε τον τρόπο που «συναρμόζουν» τα πάνω με τα κάτω δόντια μας, όταν το στόμα μας είναι κλειστό. Μια ιδανική σύγκλειση μας επιτρέπει να έχουμε σωστότερες αναλογίες προσώπου, πιο υγιή δόντια, καλύτερη μάσηση, καλύτερη άρθρωση, καλύτερη υγεία.

 

Πότε είναι απαραίτητη η ορθοδοντική θεραπεία;

Η ορθοδοντική θεραπεία θεωρείται απαραίτητη σε περιπτώσεις με οδοντικές, σκελετικές και λειτουργικές ανωμαλίες του στόματος. Ο ορθοδοντικός καλείται να επιτύχει κατά περίπτωση έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω στόχους:

α) Σωστή λειτουργία του στόματος (μάσηση, ομιλία)

β) Διευκόλυνση της στοματικής υγιεινής, με συνέπεια λιγότερα μελλοντικά προβλήματα στα δόντια και ούλα και μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής τους στο στόμα.

γ) Διευκόλυνση του γενικού οδοντιάτρου και των άλλων ειδικοτήτων καθώς και καλύτερη πρόγνωση κατά την εκτέλεση των οδοντιατρικών εργασιών (σφραγίσματα, γέφυρες, οδοντοστοιχίες, θεραπείες των ούλων και του περιοδοντίου) με τη διευθέτηση των δοντιών και τη λειτουργική αποκατάσταση του στόματος.

δ) Περιορισμό πιθανότητας καταγμάτων δοντιών,  ιδίως όταν αυτά προβάλλουν έξω από τα χείλη, κυρίως σε νεαρά άτομα.

ε) Περιορισμό πιθανότητας εμφάνισης προβλημάτων στην κροταφογναθική άρθρωση, δηλαδή την περιοχή σύνδεσης της κάτω γνάθου με το κρανίο.

στ) Όμορφο χαμόγελο και πιο ευχάριστο πρόσωπο με συνέπεια την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου.

 

Σε ποια ηλικία πρέπει να γίνει η πρώτη εξέταση από έναν ορθοδοντικό;

H πρώτη επίσκεψη στον ορθοδοντικό, καλό είναι να πραγματοποιείται σε νεαρή ηλικία, ακόµη και αν το υπάρχον πρόβληµα δεν φαίνεται να είναι σηµαντικό. Κατάλληλη ηλικία για την έγκαιρη διάγνωση των περισσοτέρων ορθοδοντικών προβληµάτων είναι τα 8 έτη στα αγόρια και τα 7 στα κορίτσια. Αν, βέβαια, παρατηρηθεί κάποιο άλλο προφανές πρόβληµα, η επίσκεψη στον ορθοδοντικό πρέπει να γίνει σε µικρότερη ηλικία.

 

Σιδεράκια µπαίνουν µόνο για λόγους αισθητικής;

Τα «στραβά δόντια» ιδιαίτερα της πρόσθιας περιοχής του στόµατος καθίστανται αµέσως αντιληπτά, ως πρόβληµα που χρειάζεται να αντιµετωπισθεί. Σκελετικά ορθοδοντικά προβλήµατα, όπως ο προγναθισµός, ο οπισθογναθισµός, η στενή γνάθος και η ασυµµετρία του σκελετού του προσώπου, συµβάλλουν στην εκδήλωση σηµαντικών λειτουργικών προβληµάτων του στοµατογναθικού συστήµατος, επηρεάζοντας δυσµενώς, τόσο τη στοµατική, όσο και τη γενική και ψυχική υγεία.

 

Πόσο διαρκεί η θεραπεία;

Η ενεργός ορθοδοντική θεραπεία µε σιδεράκια διαρκεί από 1,5 µέχρι 2,5 χρόνια. Σε αυτό το διάστηµα, οι επισκέψεις επαναλαµβάνονται κάθε 3-6 εβδοµάδες.

Σε -σπάνιες- περιπτώσεις εντοπισµένων ορθοδοντικών προβληµάτων ή λόγω συµβιβασµού στους θεραπευτικούς στόχους, µπορεί να διαρκέσει λιγότερο από 1 χρόνο.

Σε περιπτώσεις σκελετικών ορθοδοντικών ανωµαλιών, πριν τοποθετηθούν τα σιδεράκια, προηγείται µία πρώτη φάση ορθοδοντικής, µε την εφαρµογή κινητών ορθοδοντικών µηχανηµάτων.

Μετά την ολοκλήρωση της ορθοδοντικής θεραπείας, ακολουθεί το στάδιο της συγκράτησης, οπότε οι επισκέψεις παρακολούθησης επαναλαµβάνονται κάθε 3-6 µήνες.

 

 Σχιστίες

Οι σχιστίες του χείλους και της υπερώας είναι μια συνηθισμένη γενετική ανωμαλία που εμφανίζεται με συχνότητα 1 στις 600 γεννήσεις και μπορεί να παρουσιαστεί με διάφορες μορφές και συνδυασμούς. Οι χειλεοσχιστίες ποικίλουν , από εντύπωμα του χείλους μέχρι πλήρεις σχιστίες που περιλαμβάνουν τη βάση της ρινός και μπορούν να σχετίζονται με σχιστίες της πρωτογενούς ή της δευτερογενούς υπερώας.

Η δυσπλασία έχει επιπτώσεις την αισθητική του προσώπου, στην ακοή, στο λόγο, την πρόσληψη τροφής και στην κοινωνική ένταξη. Δείκτες δυσλειτουργίας και παραμόρφωσης είναι η υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα, η κώφωση, οι ανωμαλίες του λόγου, η στοματορινική επικοινωνία, προβλήματα στην πρόσληψη τροφής και στην κατάποση καθώς και ψυχοκοινωνικές δυσκολίες.

Είναι απαραίτητο λοιπόν τέτοια περιστατικά να αντιμετωπίζονται από ομάδα ειδικών, που να περιλαμβάνει γναθοχειρουργό, ΩΡΛ, λογοθεραπευτή, ορθοδοντικό, παιδίατρο, παιδοαναισθησιολόγο, εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό για παιδιά, οδοντίατρο-προσθετολόγο, κλινικό ψυχολόγο και κλινικό γενετιστή.


Αναμενόμενες δυσκολίες ομιλίας:

Αντήχηση:

Διαταράσεται η συνεργασία ρινικής και στοματικής κοιλότητας με αποτέλεσμα την εμφάνιση υπερρινικότητας (υπερβολική ποσότητα αέρα περνά από τη ρινική κοιλότητα), υπορρινικότητας (μικρή ποσότητα αέρα περνά από τη ρινική κοιλότητα εξαιτίας κάποιας ρινικής απόφραξης) και μικτής ρινικότητας. Η διαφυγή του αέρα από τη ρινική κοιλότητα έχει τα εξής αποτελέσματα:

  • Ρινολαλία (έντονη διαφυγή αέρα από τη μύτη)
  • Αλλοιώσεις έκκροτων, τριβόμενων και προστριβόμενων συμφώνων.

 

Φώνηση

Μπορεί να συνυπάρχουν και δυσκολίες στη φώνηση. Τα παιδιά με υπερωοσχιστία ίσως να εμφανίσουν φωνητικά προβλήματα και δυσφωνία (παθήσεις των φωνητικών χορδών) λόγο της έντονης μυικής έντασης που δημιουργείται στο λάρυγγα ύστερα από:

  • Υπερβολική προσπάθεια για να γίνει η ομιλία καταληπτή.
  • Έντονη προσπάθεια για να επιτευχθούν οι κατάλληλες εναλλαγές στο ύψος και την ένταση.
  • Δυσκολία στη δημιουργία ενδοστοματικής πίεσης με αποτέλεσμα τη χρήση της γλωττίδας για την παραγωγή έκκροτων και προστριβόμενων ήχων.
  • Χαμηλή ένταση φωνής για την απόκρυψη της υπερρινικότητας.

 

 Άρθρωση

Τα παιδιά με υπερωοσχιστία μπορεί να παρουσιάσουν στην άρθρωσή τους τα εξής χαρακτηριστικά:

  • Ακατάλληλη θέση της γλώσσας για την παραγωγή των φωνηέντων και των συμφώνων
  • Φτωχή αισθητηριακή αντίληψη της στοματικής κοιλότητας
  • Ακατάλληλη αναπνευστική υποστήριξη με αποτέλεσμα την αδύναμη παραγωγή ομιλίας
  • Αδύναμη παραγωγή έκρροτων και τριβόμενων ήχων
  • Ρινική διαφυγή.

 

Προβλήματα Λόγου

 Τα παιδιά με σχιστίες παρουσιάζουν γλωσσικές δυσκολίες, όπως:

  • Μειωμένο μέσο μήκος εκφωνήματος
  • Δυσκολίες στην εκμάθηση καινούριων λέξεων
  • Δυσκολίες στην ανάκληση λέξεων
  • Μορφολογικά προβλήματα.

 

 

Οδοντοπροσωπική Μυολειτουργική Διαταραχή

Οδοντοπροσωπικές Μυολειτουργικές Διαταραχές είναι οι διαταραχές των μυών και των λειτουργιών του προσώπου και του στόματος που μπορεί να επηρεάζουν, άμεσα ή έμμεσα, το θηλασμό, τη σκελετική ανάπτυξη και διαμόρφωση του προσώπου, τη μάσηση, την κατάποση, την ομιλία, την σύγκλιση των δοντιών, την κινητικότητα της κροταφογναθικής αρθρωσης, τη στοματική υγιεινή, τη σταθερότητα της ορθοδοντικής θεραπείας, την αισθητική προσώπου, και πολλά άλλα.

Οι περισσότερες  Οδοντοπροσωπικές Μυολειτουργικες Διαταραχές δημιουργούνται (ή προκαλούνται) λόγο ανεπαρκούς  ρινικής αναπνοής.

Η μεταγενέστερη προσαρμογή των μυών και των λειτουργιών τους και κατ’ επέκταση της διαταραγμένης αναπνοής δημιουργούν πολλές Οδοντοπροσωπικές Μυολειτουργικες Διαταραχές.

Οι Οδοντοπροσωπικές Μυολειτουργικες Διαταραχές χρίζουν άμεσης  ορθοδοντικής θεραπείας, επιμελούς στοματικής υγιεινής και πολλές φορές και λογοθεραπεία.

 

Συνέπειες των μυολειτουργικών διαταραχών 

Όταν οι μυϊκές λειτουργίες του προσώπου και της γλώσσας δεν λαμβάνουν τα κατάλληλα ερεθίσματα, σε πολλά παιδιά παρατηρείται μια συγκεχυμένη προφορά στην ομιλία και προβλήματα στην άρθρωση.
Συνήθως επηρεάζεται η προφορά των οδοντικών, ουρανικών, υγρών και χειλικών φθόγγων όπως π.χ.σ,ζ,ξ,ψ,λ,ρ. Η λανθασμένη θέση της γλώσσας κατά την κατάποση και η συνεχώς επαναλαμβανόμενη πίεση της γλώσσας επί των δοντιών (περίπου 2.000 φορές καταπίνει ένα παιδί ημερησίως), δημιουργεί προβλήματα στην οδοντοφυΐα και στην οδοντοστοιχία όπως π.χ. δόντια προς τα έξω (Protrusion), σταυρωμένο ή ανοιχτό τρόπο μάσησης, προγναθισμό.
Παρατηρείται επίσης ατελές κλείσιμο των χειλιών και αυξημένη ροή σάλιου. Τα παιδιά και αργότερα ο ενήλικας με ορθοδοντικά προβλήματα και δεν αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως, θα έχουν επιπτώσεις στην πέψη ή προβλήματα στις αρθρώσεις της γνάθου.

Εξ' αιτίας των λανθασμένων συνηθειών, όπως πίεση και τριβή της γλώσσας στα ούλα μπορεί να προκαλούνται παροδοντικές παθήσεις.

 

Πιπίλα

Το πιπίλισμα του δαχτύλου και η παρατεταμένη χρήση πιπίλας, είναι παράγοντες που συμβάλλουν στη λανθασμένη τοποθέτηση της γλώσσας και προκαλούν ανωμαλίες της γνάθου και των δοντιών.

Σε κάθε περίπτωση ζητήστε τη γνώμη ορθοδοντικού και λογοθεραπευτή.

 

Αργυρώ Καραμπά
Επιστημονικά Υπεύθυνη του Πρότυπου Διαγνωστικού και Θεραπευτικού Κέντρου Αναπτυξιακής Παιδιατρικής "Γράφω Φωνήματα" - Συγγραφέας

 

 

 

Υποκατηγορίες

  • Τι πρέπει να αξιολογήσει ένας θεραπευτής κατά τη διάρκεια μιας Εργοθεραπευτικής αξιολόγησης;(Μέρος Α)

    ergotherapeia1

    Τα σημεία που αξιολογούνται στην εργοθεραπευτική αξιολόγηση είναι τα εξής:

    • Γενική εικόνα
    • Κοινωνική συναλλαγή
    • Αδρός συντονισμός
    • Νευρομυιοσκελετικά
    • Εξισοορροπητικές αντιδράσεις
    • Προστατευτικές αντιδράσεις 
    • Δοκιμασία Romberg ( Eίναι χρήσιμη στην οξεία μονόπλευρη αιθουσαία διαταραχή)
    • Κουτσό
    • Τούμπα
    • Ρολλάρισμα
    • Κινητικός Έλεγχος
    • Σύλληψη 
    • Λαβή
    • Άφημα
    • Μεμονωμένη κίνηση δακτύλών
    • Αντίθεση με τον αντίχειρα
    • Αμφίπλευρος συντονισμός
    • Χρήση εργαλείων
    • Πλευρίωση
    • Πέρασμα μέσης γραμμής
    • Οπτικοκινητικός συντονισμός
    • Λαβή με μολύβι
    • Γραφή
    • Ψαλίδι
    • Αισθητηριακή επίγνωση /επεξεργασία
    • Στερεογνωσία
    • Αντίδραση στον πόνο
    • Σχήμα σώματος
    Εργοθεραπευτική ομάδα & Καραμπά Αργυρώ

    Επιστημονικά Υπεύθυνη του Πρότυπου Διαγνωστικού και Θεραπευτικού Κέντρου Αναπτυξιακής Παιδιατρικής "Γράφω Φωνήματα

© 2010 - 2013 γραφωνηματα.gr. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναδημοσίευση του περιεχομένου του site, καθώς και η αναπαραγωγή του με οποιοδήποτε μέσο.